Oko

Oko je organ čula vida sposoban da reaguje na vidljivu svetlost. Pod dejstvom svetlosti se u mrežnjači desi promena na molekulu rodopsina, pri čemu nastaje nervni impuls, koji kreira vizuelnu mentalnu sliku u mozgu.

Oko kao optički instrument

Princip rada oka je sličan principu rada sabirnog sočiva, šta više glavni deo oka i jeste sabirno sočivo promenljive žižne daljine. Očno sočivo pod dejstvom očnih mišića može da menja žižnu daljinu, te se kod zdravog oka realni lik kreira na mrežnjači, bez obzira na udaljenost predmeta.

Delovi oka

Rožnjača – zaštitni sloj, transparentan za svetlost, koji čuva osetljive delove oka od spoljnjih uticaja.

Zenica – otvor na oku koji reguliše količinu svetlosti koja prolazi u unutrašnji deo oka.

Očno sočivo – želatinasto sočivo promenljive žižne daljine koje fokusira upadnu svetlost na željeno mesto na mrežnjači.

Očni mišići – mišići koji menjaju oblik očnog sočiva i prilagođavaju njegovu žižnu daljinu udaljenosti predmeta.

Staklasto telo – providna supstanca koja ispunjava unutrašnjost oka.

Mrežnjača – “ekran” na kojem se formira realni lik posmatranog predmeta, bogat fotoosetljivim ćelijama, koje svetlost pretvaraju u nervne impulse.

Očni nerv – splet nerava koji nervne impulse odvodi do mozga, gde se formira mentalna slika saglasna sa likom formiranim na mrežnjači.

Građa oka

Normalan vid

Svetlost koja se odbila od posmatranog predmeta nosi informaciju o obliku, osvetljenosti i boji predmeta. kada stigne do oka svetlost prolazi kroz zenicu, koja se širi ili skuplja u zavisnosti od količine svetlosti koja stiže do oka. Zenica reguliše količinu svetlosti koja će proći do očnog sočiva, propuštajući optimalnu količinu svetla za formiranje lika. Očni mišići izlažu očno sočivo tenziji zbog koje ono menja žižnu daljinu, u zavisnosti od ugla pod kojim svetlost do njega stiže. Propuštena svetlost formira realni obrnuti lik na mrežnjači i inicira hemijsku reakciju razlaganja određenih proteina, što za posledicu ima generisanje električnih impulsa, koji putem očnih nerava putuju do mozga, gde se formira mentalna slika posmatranog predmeta.

Normalan vid

Korekcija vida

Dimenzije oka, kao i sposobnost očnog sočiva da se adaptiran na udaljenost posmatranog predmeta, utiču na pojave kratkovidosti i dalekovidosti. Kratkovidost nastaje kada se lik formira pre nego što svetlosni zraci stignu do mrežnjače. Ova situacija omogućuje da se predmeti koji se naleze blizu oka vide jasno, dok se za predmete koji su udaljeni na mrežnjači formira zamućen, nefokusiran lik. Za korekciju kratkovidosti se koriste rasipna sočiva, koja paralelne zrake potekle od udaljenog predmeta usmeravaju na očno sočivo pod odgovarajućim uglom, kao da je predmet blizu, te se lik predmeta formira na mrežnjači.

Kratkovidost

Dalekovidost se javlja kada se lik formira iza mrežnjače, što se dešava za predmete koji se nalaze blizu oku. Dalekovitost može biti uzrokovana anomalijama u dimenzijama oka i može se javiti u bilo kojoj starosnoj dobi. Posle četrdesete godine očni mišići i očno sočivo gube deo svoje elastičnosti, te oko više ne može da se adaptira na bliske predmete. Korekcija dalekovidosti vrši se korišćenjem sabirnih sočiva, koja zrake od bliskih predmeta koriguju i šalju pod odgovarajućim uglom na očno sočivo

Dalekovidost